امروزه همه ی ما به گونه های مختلف با شکل، روش و متد های گوناگون بسته بندی کالا، لباس، کیف، کفش، وسیله های دیجیتال و خوراکی ها، سروکار داریم. با این حال عده ی کمی از ما تا کنون به این موضوع پرداخته اند که به راستی بسته بندی چیست و چه کاربردی دارد؟
نگارنده قصد دارد تا در این مقاله، تحلیل و نگاهی بر چیستی بسته بندی و کاربرد های متعدد آن از هر دیدگاه و تعریف بپردازد. پس اگر شما هم دغدغه ای در خصوص چیستی و تعریف های مختلف داشته باشید، می توانید به خواندن این مقاله ادامه دهید.
بسته بندی ترکیبی از دانش، هنر و تکنولوژی است.
بر خلاف آن چه که عموم مردم می پندارند، بسته بندی تنها و فقط تکنولوژی نیست و می توان آن را آمیزه ای از دانش، هنر و تکنولوژی دانست که البته هر یک سهم و نقش به سزایی در ایجاد، تولید، چاپ و نشر بسته بندی های دلخواه، مفید و کاربردی دارند.
هنر بسته بندی
هنر بسته بندی بیشتر بر جنبه ی طراحی، رنگ آمیزی، فونت و دیگر المان های مربوط به طراحی که در بسته بندی قرار می گیرند، تمرکز دارد. هنر بسته بندی بیشتر کار طراح بسته بندی است که طرحی را با رنگ آمیزی، ترکیب رنگ، فونت، فضا و جلوه های گرافیکی مختلف برای بسته بندی درج و طراحی می کند.
برای نمونه، تصور کنید که طراح چه کار هایی برای بسته بندی انجام می دهد؟
او ابتدا به تحلیل و بررسی مخاطب کالا می پردازد و سپس می کوشد تا با تحلیل و آنالیز برند مورد نظر، طرحی را مناسب با جامعه ی مصرف کننده، هویت برند، بازار و شرایط کسب و کار، ایجاد و به واحد چاپ، عرضه کند. آشنا بودن با مخاطب، سلیقه ی او، فرهنگ مصرفی و شرایط استفاده از کالا و هویت برند مورد نظر، به طراح کمک می کند تا طرحی گویا، پویا و زایا ایجاد و به مخاطب عرضه نماید که بدون شک بر نگرش او و استقبال او به خرید اثر گذار خواهد بود.
دانش بسته بندی چیست؟
دانش بسته بندی به المان هایی چون اندازه، سایز، موقعیت بسته بندی، شرایط استفاده از بسته بندی، مقاومت بسته بندی، ویژگی های بسته بندی در برابر محیط هم چون سختی، ظرافت، نرمی، مقاومت در برابر گرما و سرما، میزان تاب آورندگی در برابر آسیب های میحطی مانند پارگی، فرسایش و دیگر عامل های مشابه، می پردازد.
برای نمونه، فرض کنید که شما قصد تولید و ساخت کیسه برنج دارید. مهم است که بدانید و فکر کنید که این کیسه برنج تا چه میزان در برابر آسیب های محیطی مقاوم باشد؟ آیا لازم است کیسه ی برنج نسبت به نفوذ گرما و رطوبت مقاوم باشد؟ کیسه ی برنج پارچه ای باشد بهتر است یا کیسه ی پلاستیکی مناسب تر به نظر می رسد؟ این ها از جمله پرسش و چالش هایی هستند که بخش دانشی بسته بندی با آن ها دست و پنجه نرم می کند و می کوشد تا پاسخی در خور برای آن ها بیابد.
تکنولوژی بسته بندی چیست؟
تکنولوژی بسته بندی را شاید بتوان یکنواخت ترین و البته پویا ترین وجه بسته بندی دانست. به لطف گسترش و پیش روی روزمره ی دانش و تکنولوژی بشر، می بینیم که هر روز تکنولوژی و فناوری های نوین و کاربردی تری برای بسته بندی های گونه های مختلف کالا به بازار عرضه می شوند و جلوه ی جدیدی به صنعت بسته بندی می بخشند.
استفاده از ترکیب های مختلف در بسته بندی هم چون استفاده از ترکیب نایلون و کاغذ، کاغذ و سلفون، ترکیب پارچه و کاغذ، ساخت و فرآوری مشتق وترکیب های بهتری و بهینه از نایلون، پارچه و کاغذ، همه جزو تکنولوژی های بسته بندی هستند که هم چون سوختی موتور این صنعت را روشن می کنند و آن را به پیش می رانند.
در پایان، نگارنده بر این باور است که هر سه جنبه در بسته بندی مهم و اثرگذار هستند و بی توجهی به هر کدام از آن ها، می تواند بر کیفیت بسته بندی اثرگذار باشد و از ارزش آن بکاهد.
برای دانلود فایل مقاله ی «بسته بندی چیست و چه کاربردی دارد؟»، بر لینک زیر کلیک کنید.
همه روزه می بینیم که به لطف تکنولوژی، ماده های جدید، بسته بندی ها نوین و مختلف و طرح های رنگارنگ و متنوعی به بازار و صنعت بسته بندی عرضه می شوند. با عرضه شدن بسته بندی، طرح، جنس و مواد مختلف، این پرسش پیش می آید که کدام بسته بندی مقرون به صرفه و مناسب تر است؟ کدام بسته بندی بیشتر عمر و ماندگاری دارد؟ کدام بسته بندی بهتر می تواند از جنس و محتوای درونش نگه داری کند؟
آیا لزومی دارد که از بسته بندی های مختلف استفاده کنیم؟ خیر. هیچ لزومی ندارد که همه ی بسته بندی های مختلف و گوناگون را مورد استفاده قرار دهیم. حال شاید این پرسش مطرح شود که بسته بندی مناسب کدام است و چگونه می توانیم بسته بندی مناسب را تشخیص دهیم و تهیه کنیم؟
هم چون هر فرآیند خرید و تبادل کالا، پاسخ این پرسش نیز به مصرف کننده و شخص خریدار مربوط است. این شخص خریدار و مصرف کننده است که تشخیص می دهد کدام بسته بندی مناسب و کدام نا مناسب است و این به معنای آن است که گزینش بسته بندی، با توجه به نوع کالا و مصرف کننده، متفاوت خواهد بود.
با این حال نکته و محور هایی هستند که اگر آن ها را در نظر بگیریم، می توانند به انتخاب بهتر نوع بسته بندی کمک کنند. در ادامه به عامل های کلیدی در گزینش و انتخاب بسته بندی مناسب برای خریدار و مصرف کننده می پردازیم.
عامل های زیاد و متعددی در بسته بندی کالا اهمیت دارند که نگارنده از میان آن ها، چهار مورد را اساسی و مهم تر می داند:
مسیر و روش خرید کالا: مسیر و روش خرید کالا عاملی مهم و تعیین کننده در گزینش نوع بسته است. این که محل و فروشگاه مورد نظر برای خرید کالا به خانه ی شما نزدیک است یا نه، می تواند در تعیین نوع بسته بندی اثر گذار باشد. برای نمونه، شما قصد خرید نان دارید و نانوایی در فاصله ی 5 دقیقه ای از خانه ی شما قرار دارد و هوا مناسب است. پس ضرورتی ندارد که از نایلون و نایلکس برای حمل نان به خانه استفاده کنید. در این مورد می توانید با عدم استفاده از بسته بندی هم چون نایلون و نایلکس، در مصرف پلاستیک صرفه جویی کنید که در نهایت به صرفه جویی در تولید پلاستیک، صرفه جویی در اقتصاد و البته حفظ سلامت محیط زیست منتهی می گردد.
حمل و نقل: حمل و نقل کالا نیز بسیار مهم است. شاید شما قصد خرید ماهی از فروشگاهی در نزدیکی منزل داشته باشید. این مورد نیز هم چون مورد قبل است ولی چون نوع کالا و به طبع آن بسته بندی کالا متفاوت است، پس نمی توان هم چون مورد پیشین از بسته بندی استفاده نکرد. در این خصوص پیشنهاد می شود از کاغذ کرافت استفاده کنید. چرا که هم سالم تر و هم مقرون به صرفه است. ولی اگر از پلاستیک هم استفاده کردید، آن را برای مصرف های بعدی کنار بگذارید.
نگه داری: نگه داری کالا در منزل، خود می تواند نقشی مهم در انتخاب بسته بندی داشته باشد. اگر بنا دارید کالای مورد نظرتان را برای مدتی طولانی درمنزل نگه داری کنید یا برای مصرف طولانی مدت آن را خریده اید، از بسته بندی های سالم و ماندگار هم چون کیسه های پارچه ای و پلی پروپیلن استفاده کنید.
استفاده ی دوباره از بسته بندی پس از مصرف آن: بهتر است هنگام گزینش و انتخاب بسته بندی، در نظر داشته باشید که آیا بنا دارید پس از مصرف نیز از بسته بندی مورد نظر استفاده کنید یا نه. همین مورد می تواند در تعیین نوع و گونه ی بسته بندی، شما را یاری دهد. برای نمونه اگر می دانید که در آینده برای مصرف های دیگر (خرید، نگه داری و حمل و نقل) به بسته بندی نیاز خواهید داشت، پس بهتر است که برای بسته بندی از ابزار هایی چون کیسه های پلی پروپیلن که ماندگاری و دوام بیشتری دارند استفاده نمایید.
برای دانلود فایل مقاله ی «کدام بسته بندی مفید و مقرون به صرفه است؟»، بر لینک زیر کلیک کنید.
مقوا از جمله ابزار های ضخیم و پر کاربردی است که به طور معمول برای بسته بندی، حمل و نقل و نگه داری کالا، مواد و ابزار های مختلف به کار می رود. همان گونه که از نوشته های پیشین به یاد دارید، مقوا نوعی بسته بندی ضخیم، قهوه ای زنگ و کاغذی است که بیشتر از کاغذ های کم کیفیت و کم مصرف ساخته و پرداخته می شود.
با وجود کاربرد های گسترده ی مقوا در بسته بندی کالا، تولید کالا، حمل و نقل کالا و نگه داری و فروش آن در فروشگاه، کاربرد های گسترده ی دیگری نیز برای مقوا وجود دارند که البته بیش از جنبه های تجاری، به جنبه های کاربردی و تسهیل زندگی می پردازد. در این یادداشت نگارنده به تحلیل و پردازش کارکرد و کاربرد های بسته بندی مقوایی در منزل و کار هایی غیر از خرید و فروش کالا می پردازد.
مقوا و بسته بندی مقوایی چه کاربردی در خانه و منزل دارد؟
یکی از راه های نگه داری از محیط زیست و صرفه جویی در زمان، هزینه و انرژی، بازیافت مواد و استفاده ی دوباره از آن ها است. این شیوه و رفتار، به ویژه در خانه و کار های منزل، اهمیت دو چندانی می یابد. مقوا از جمله ی همین ابزار ها است که کاربرد و استفاده های زیادی در منزل دارند.
همه ی ما ابزار و لوازم غیر قابل استفاده ی زیادی داریم که چون در حال حاضر پاسخ گوی نیاز ما نیستند، از آن ها استفاده نمی کنیم. ولی از آن جایی که برای ابزار مورد نظر هزینه کرده ایم و ممکن است در آینده به کارمان بیابد، پس نمی توانیم از آن صرف نظر کنیم. مقوا و بسته بندی های مقوایی، پوشش و محل خوبی برای نگه داری و حفاظت از این گونه ابزار های غیر قابل استفاده هستند.
شما می توانید ابزار و وسیله هایی که اکنون لازم ندارید، در این جعبه ها قرار دهید و در انباری نگه داری کنید.
استفاده از مقوا برای پوشاندن دریچه ی کولر، درز ها، کف اتاق، زیر گلدان و پا دری، از دیگر کاربرد و استفاده هایی هستند که مقوا برای اهالی منزل ایجاد می کند.
شما می توانید مقوا های باطله و به درد نخور را در کناری نهاده و در زمان لازم، از آن ها برای درست کردن آتش، ریختن زباله، پوشاندن سطح زمین و مورد هایی از این دست، استفاده نمایید.
استفاده از مقوا در آشپزخانه
اگر شما هم جزو آن دسته از خانواده هایی هستید که ظرف و لوازم آشپرخانه ی چینی زیاد دارند، می توانید از این پیشنهاد بهره ببرید. مقوا به دلیل جنس، ضخامت و ساختاری که دارد، پوششی مناسب و با دوام برای قرار دادن میان ظرف های چینی از جمله بشقاب، لیوان، کاسه، سینی و دیگر مورد های مشابه، به کار می رود. می توانید مقوا های جمع شده را در اندازه های دلخواه برش دهید، آن را میان ظرف های چینی بگذارید و به این روش، از آسیب دیدن، ضربه خوردن و شکسته شدن ظرف و لوازم چینی خود، پیش گیری کنید. این مورد به ویژه در اسباب کشی و جا به جایی منزل، کاربرد و کارکرد زیادی دارد.
کارتن و جعبه های مقوایی خود را دور نریزید. آن ها را در گوشه و کناری نهاده و در زمان مقتضی، از آن به عنوان محفظه و فضایی برای بسته بندی، حمل و نگه داری از لوازم مورد نیاز در اسباب کشی و انتقال منزل، استفاده کنید.
در پایان اگر هیچ یک از روش های پیشنهادی نگارنده موثر نشد، می توانید جعبه های مقوایی و مقوای خود را به فروشنده، سوپر مارکت یا مرکز بازیافت، تحویل دهید.
برای دانلود فایل مقاله ی «کارکرد های مقوا در بسته بندی و منزل»، بر لینک زیر کلیک کنید.
همان گونه که در مقاله ی پیشین وعده دادیم، بنا داریم تا در این مقاله به تحلیل و بررسی چرایی استفاده از کاغذ کرافت نسبت به نایلون و نایلکس بپردازیم. با این حال برای یادآوری و آماده کردن مخاطب و خواننده با مطلب های این مقاله، بیش از پرداختن به موضوع اصلی، نگاه و مروری بر مطلب های مقاله ی پیشین خواهیم داشت.
در یادداشت قبلی از نگارنده، به خاطر داریم که نایلون و نایلکس به دلیل ماندگاری بالا، مقاومت در برابر رطوبت، پارگی و سهولت حمل و نقل، به گزینه ی اول و مهم تولید کننده و البته مصرف کننده تبدیل شده اند.
از سویی دیگر، دانستیم که کاغذ کرافت به دلیل محدود بودن منبع و ماده ی اولیه ی تولید (درخت و چوب)، هزینه بر بودن فرآوری و عدم مقاومت در برابر نم، پارگی و خطر های حمل و نقل، چندان نتوانسته در صنعت بسته بندی جایگاه خوبی پیدا کند.
در پایان یاد آور شدیم که با وجود قیمت ارزان، مقاومت و سادگی در مصرف و استفاده از نایلون و نایلکس، به دلیل ماده ی اولیه و شیوه ی ساخت و تولید نایلون و نایلکس، این گونه ی بسته بندی چندان برای طبیعت و البته سلامت جامعه مفید نیست و بهتر است که شیوه های دیگر هم چون کاغذ کرافت و نمونه های مشابه، جایگزین این روش و ابزار بسته بندی بشوند.
در ادامه ی مطلب و یادداشت گذشته، اشاره ای به فایده های کاغذ کرافت برای جامعه داشتیم و گفتیم که در مقاله ی آتی به این مهم خواهیم پرداخت. آن چه در این مقاله خواهید یافت، تحلیلی بر این موضوع خواهد بود.
چرا کاغذ های کرافت از کیسه های نایلون و نایلکس بهتر هستند؟
در ادامه به شرح و بررسی دلیل و عامل های موثری که سبب شده اند تا کاغذ کرافت بیش از کیسه های نایلون و نایلکس برای طبیعت و جامعه مفید باشند، می پردازیم.
بازیافت: کیسه های نایلون و نایلکس، به دلیل استفاده از ماده های شیمیایی و پلاستیک و فرآورده های نفتی، نه تنها برای مصرف جامعه و انسان مضر و خطرناک هستند، که بازیافت آن ها نیز فرآیندی زمان بر، پر هزینه و مضر است که سلامت جامعه و مهم تر از همه طبیعت را تهدید می کند.
این در حالی است که کاغذ کرافت از فرآیند بازیافت ساده تری برخوردار است و می توان به سرعت آن را به چرخه ی تولید دوباره باز گرداند. کاغذ های کرافت در مسیر بازیافت به خمیر تبدیل می شوند و می توانند برای فرآوری دیگر سازه های کاغذی، به کار گرفته شوند.
نگه داری جنس و ماده های غذایی: همه می دانیم که استفاده از ماده های شیمیایی، پلاستیک و مشتق های نفتی، نه تنها برای بازیافت، که برای مصرف نیز مضر است و سبب می شود تا ماده ای که درون ظرف پلاستیکی قرار می گیرد، از ناحیه ی این مشتق ها دچار آسیب شود. برای نمونه می توانیم به استفاده از ماده های غذایی در کیسه های نایلون و نایلکس اشاره کنیم. قرار دادن نان در کیسه های نایلون از جمله مورد هایی است که با انتقال گرما به نایلون، بر روی آن اثر می گذارد و بخشی از ماده های مضر نایلون را به نان نیز منتقل می کند. همین موضوع برای دیگر ماده های غذایی نیز صحت دارد. ماهی، سبزیجات و میوه نیز (به میزانی کم تر)، در معرض این آسیب و زیان قرار دارند.
با این حال کاغذ کرافت شرایط مساعد و مناسبی را برای نگه داری و حمل و نقل نان و دیگر ماده های غذایی فراهم می کند و همین سبب حفظ سلامتی و ایمنی افراد و جامعه می گردد.
در نهایت لازم است یادآوری کنیم که به دلیل وارداتی بودن تکنیک و فن ساخت کاغذ کرافت و البته گران بودن مواد اولیه ی آن نسبت به پلاستیک (نایلون و نایلکس)، این گونه ی بسته بندی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. نگارنده امید دارد تا در آینده و با گسترش تکنیک، منبع های مالی و حمایت دولت، شاهد پیشرفت و رشد این تکنیک بسته بندی در کشور مان باشیم.
برای دانلود فایل مقاله ی «کاغذ کرافت یا نایلون و نایلکس؟ کدام برای طبیعت مناسب تر است؟»، بر لینک زیر کلیک کنید.
فایل مقاله ی «کاغذ کرافت یا نایلون و نایلکس؟ کدام برای طبیعت مناسب تر است؟».