ازآنجاییکه برنج در کشور ما جزء وعدههای مهم غذایی به شمار رفته و مصرف آن مرسوم است معمولاً میزان زیادی از آن خریداریشده و برای مصرف یک سال نگهداری میگردد.
شاید یکی از موضوعاتی که همیشه موقع خرید برنج سالیانه موجب نگرانی خانمهای خانهدار است و ذهن آنان را درگیر میکند، نگهداری برنج به روش صحیح می باشد.
البته که این موضوع بسیار مهمی است چون معمولاً برنجی که در حجم زیاد برای مصرف سالیانه خریداری میگردد به دلیل حجم بالا باید با روشهای نگهداری خاصی آن را در برابر آفات و حشرات محفوظ نگه داشت.
چون همانطور که میدانید علاوه بر بی عطر و بو بودن، داشتن گردوخاک یا آفت و حشره نیز نشاندهنده نامرغوب بودن برنج میباشد.
برنج، مانند تمام مواد غذایی خشک قابل ذخیرهسازی میباشد و برای ذخیرهسازی بهتر آن لازم است به 3 عامل زیر حتماً توجه شود:
دمای مناسب
دور از رطوبت
مخزن ذخیرهسازی مناسب جهت جلوگیری از نفوذ گردوغبار و حشرات
رایجترین آفتی که برنج ذخیرهشده شما را تهدید میکند "شپشک برنج" است. این حشره با نفوذ به مخزن برنج و تولیدمثل بسیار سریع ذخیره برنج شما را نابود خواهد کرد.
برای از بین بردن آن روشهای سنتی بسیاری وجود دارد مثل:
- پهن کردن برنج روی یک پارچه تمیز در هوای آزاد زیر نور مستقیم خورشید
- نمک پاشیدن لا به لای برنج
- قرار دادن سیر داخل ظرف برنج
- قرار دادن فلفل خشک در ظرف برنج
- قرار دادن نعنا خشکشده در ظرف برنج
اما چرا بگذاریم کار به نفوذ آفت به برنج برسد و بعد فکر چاره آن باشیم وقتی با رعایت چند نکته ساده میتوانیم از نفوذ حشرات جلوگیری کنیم؟!
پاسخ به این سؤال که تا چند وقت میتوان برنج سفید یا همان برنج ایرانی را نگه داشت بستگی به شرایط نگهداری آن دارد. عمر مفید برنج سفید اگر شرایط نگهداری آن بهدرستی رعایت شود و از آفات و آلودگی دور بماند، تقریباً نامحدود است.
اگر قصد دارید برنج خود را در همان بستهبندی پلاستیکی (پلیپروپیلن) نگهداری کنید باید بدانید که این بستهبندیها بهتنهایی از نفوذ حشرات و رطوبت جلوگیری نمیکنند و بهراحتی توسط حشرات جویده و سوراخ میشود و در نتیجه عمر نگهداری برنج شما کم خواهد شد.
بهترین توصیهای که برای نگهداری از برنج ایرانی این است که آن را به دور از رطوبت و در جای خشک و خنک نگهداری کرده و بعد از باز کردن بستهبندی آن را در یک ظرف دربسته در جایی خشک و خنک و یا حتی در یخچال قرار دهید.
برای اطمینان از بستهبندی مناسب جهت نگهداری طولانیتربرنج از کیسه برنج پارچهای که از جنس پارچههای نبافته که اصطلاحاً به آن نانوون یا اسپان باند میگویند، با لایه داخلی از جنس کیسه برنج پلاستیکی (پلیپروپیلن) استفاده میگردد.
با این کار برنج شما در کیسهای دو لایه قرار میگیرد که این به دلیل مقاومت بالا و آبگریز بودن آن موجب جلوگیری از نفوذ رطوبت و حشرات میگردد.
طراحی بسته بندی خاص کمک می کند تا شما وارد بازار رقابتی قرار بگیرید و با رقبای بزرگی که در صنعت شما مشغول به کار هستند، رقابت کنید. چون امروزه همه در پی پیدا کردن راه هایی برای ایجاد تنوع در طرح و رنگ محصولات شان هستند.
بعد از آن که طرح روی بسته بندی تان را انتخاب کردید، آن را به تعداد کم و محدود وارد بازار کنید تا عکس العمل مشتریان را ببینید. حتی می توانید تیم تحقیق و توسعه شرکت تان را به فروشگاه ها بفرستید تا از آن ها در مورد رنگ و طرح محصول تان سوال کنند.
بسته بندی را خلاق طراحی کنید. از تمام راه هایی که باعث می شود بسته بندی محصول شما خلاق تر به نظر برسد، استفاده کنید. مثلا می توانید برای طراحی لوازم موسیقی از نت ها کمک بگیرید.
در طراحی ترسی نداشته باشید. محصول شما حتی اگر چیزی مضری ست، با طراحی تان به مصرف کننده هشدار دهید. این کار جذابیت و صداقت را با هم به محصول شما هدیه می دهد.
برنج یکی از مهمترین غلات و مواد غذایی جهان است. این دانه ی مغذی بیشتر در کشورهای آسیایی مصرف می شود. بنابراین نیمی از جمعیت جهان، به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند.
ریشه برنج سطحی و افشان بوده و حداکثر در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتری خاک نفوذ مینماید. هر چقدر رشد برگها بیشتر باشد بر رشد ریشهها هم افزوده می شود و در زمان بازشدن گلها و به خوشه رفتن برنج رشد ریشه حداکثر مقدار خود را دارد.
ساقه این گیاه بندبند و تو خالی بوده و در فواصل مختلف ساقه جدارههای سختی قرار دارد که در آن قسمتها ساقه توپر میباشد و گره نام دارد. فاصله بین دو گره را میان گره مینامند. برگهای این گیاه کشیده و دارای رگبرگهای موازی است.
برگهای گیاه برنج متناوب بوده و تعداد برگها در ارقام مختلف برنج متفاوت است. به طور مثال در ارقام زودرس ۱۴ تا ۱۵ برگ، در ارقام متوسطرس ۱۶ تا ۱۷ برگ و در ارقام دیررس تعداد برگها ۱۸ تا ۱۹ برگ بر روی هر ساقه میباشد. افزایش دمای هوا موجب بیشتر شدن تعداد برگها میگردد.
به جوانههای اولیه پنجه گفته میشود که در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی تبدیل به ساقه میشوند. از مرحله ۴ تا ۵ برگی شدن گیاه پنجهزنی آغاز میگردد. پنجهها در مراحل اولیه رشد برای تأمین مواد غذایی خود از ساقه اصلی استفاده میکنند و این عمل تا ظهور حداقل ۳ برگ و ۴ ریشه ادامه مییابد. شرایط اقلیمی بویژه آب و هوا در رشد پنجهها بسیار مهم و مؤثر میباشد. قدرت تولید پنجه دربرنج خیلی زیاد بوده بطوری که هر بوته برنج معمولاً ۴ تا ۵ پنجه تولید مینماید.
در جهان بیش از ۱۲۰٫۰۰۰ گونه برنج وجود دارد. اتحادیه اروپا و سازمانهای گمرک کشورهای عضو برای ارزیابی و دریافت عوارض وارداتی بین ۵۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ گونه برنج را طبقهبندی و تفکیک کردهاند.
گونههای عمده برنج شامل:
برنج ژاپنی
برنج هندی
برنج ایرانی
گونه برنج ایرانی خود به انواع مختلفی مثل گرده، دابو، طارم، چرام، صدری (شامل انواع دم سیاه، دم زرد و دم سرخ)، چمپا و... تقسیم می شود.
مکان نگهداری برنج در ایران نیز معمولا به این صورت است که آن را با بسته بندی مناسب و به دور از رطوبت نگه داری می کنند. برنج های خاص نیز با بسته بندی خاص و چاپ کیسه برنج بسته بندی کرده و در بازار عرضه می شود.