اندر حکایت بسته بندی و چاپ مواد غذایی: بزار محصولت سری تو سرا در بیاره
در مقالۀ پیشین دانستیم که با گسترش تولید و پدید آمدن تامین کننده های فراوان، مزیت رقابتی را باید در گروه فاکتورهایی چون طراحی و بسته بندی، جست و جو کرد. کافی است نگاهی به فروشگاه های زنجیره ای داشته باشیم تا درک کنیم که روزانه چه تعداد برند و بسته بندی های مختلف و گسترده از کالایی یکسان روانۀ بازار می شوند و می کوشند تا در میان قفسه های فروشگاه جایی برای خود دست و پا کنند.
متخصص های بازاریابی و فروش بر این باور هستند که کیفیت دیگر نه امتیاز که الزام به شمار می رود. روشن است که در چنین شرایطی از بیزنس، باید در نقطۀ ارائه و عرضۀ کالا مزیت رقابتی مورد نظر خود را بیابیم. به همین دلیل، هر گونه کوتاهی و کاستی در این مورد، می تواند اندک شانس سازمان برای عرضۀ کالا را نابود کند. به همین دلیل در این مقاله به تعدادی از نکته های مهم در بسته بندی و طراحی کالا می پردازیم.
سخت نگیر
هرچه طراحی ساده تر و مینیمال تر باشد بهتر است. فراموش نکنیم که امروز مشتری از همه سو با برند، طرح، رنگ و بسته بندی های متفاوت احاطه شده است و وقت و انرژی کافی برای پی بردن به اسرار نهفته در طراحی شما را ندارد.
با گسترش برندهای مختلف، کار برای طراح کالا سخت شده است و طراح خود را در جدالی روزمره با نمونه ها و ایده های مختلف می بیند که از هر سو به سمتش سرازیر می شوند. فرا تر از چارچوب حرکت کردن، از جمله راه کارها و البته الزام هایی است که می تواند طراح را در استفاده از ایده های نوآورانه یاری دهد. کافی است کمی از تکرار و هم سان نگری فاصله بگیریم و بکوشیم معنا و دیدگاهی نوین به طراحی و بسته بندی کالا افزوده کنیم.
برو رو مخ مشتری
طراحی باید به گونه ای باشد که نه تنها در نگاه اول مشتری را جذب کند، که بتواند کنجکاوی مشتری را برانگیخته و او را به خرید کالا تشویق کند. اگر مشتری وسوسه شود که کالا را لمس کند، بردارد یا درون آن را ببیند، می توانیم به طراح تبریک بگوییم. با این حال بهتر است این کنجکاوی به میزانی انگیخته شود که مشتری را به خرید کالا وادار کند.
رنگ بندی از جمله عامل های تعیین کنندۀ طراحی و بسته بندی کالا است. بهتر است که رنگ بندی کالا، بُلد، شفاف و تحریک کننده باشد. رنگ بندی کالا باید به میزانی موثر باشد که بتواند به مشتری چشمک بزند و توجه او را به خود جلب کند.
قصۀ کالا رو تعریف کن
قصه گویی از جمله ابزارهای موثر و استراتژیک در طراحی و بسته بندی کالا است. بسته بندی و طراحی کالا باید بتواند سیر تکاملی کالا را از نخستین مرحلۀ تولید تا رسیدن به دست مشتری (و حتی تا مرحلۀ مصرف شدن)، بیان کند. برای نمونه می توانیم به بسته بندی های اسپاگتی اشاره کنیم که با استفاده از تصویرهای روی کاور کالا، سیر تکاملی آن را از مزرعه تا پخته شدن در خانه، نشان می دهند. قصۀ کالا، این اطمینان را به مشتری می دهد که کالای خریداری شده، از مسیر درست و تعریف شده تهیه گردیده و دستاورد خوبی برای او خواهد داشت.
نکتۀ مهمی که در بسته بندی و طراحی کالا به ویژه کالاهای غذایی وجود دارد، بحث شفاف، صریح و خلاصه بودن داده های مربوط به کالا است. انتظار نداشته باشید که مشتری در نگاه نخست بتونه تشخیص بده که تاریخ انقضای کالای شما کف بسته بندی، پشت یا بالای آن درج شده است. داده های کالا باید به گونه ای درج شوند که مشتری با کم ترین زحمت به آن ها دسترسی داشته باشد. هرچه داده و حقیقت های کالا بیشتر باشند، اعتماد مشتری به کالا و برند مورد نظر بیشتر خواهد شد. هرگونه کاستی در بیان داده های کالا (به ویژه اگر کالا غذایی باشد)، سبب ایجاد بد گمانی در مشتری می شود.
این جملۀ فراموش نکنیم که:
«مشتری به سختی پیدا میشه و به راحتی از دست میره».
برای دریافت فایل مقالۀ «بسته بندی و طراحی: بزار محصولت سری تو سرا در بیاره»، بر لینک زیر کلیلک کنید.
فایل مقالۀ «بسته بندی و طراحی: بزار محصولت سری تو سرا در بیاره»
لباس گرون تن محصولت کن وگرنه برات گرون تموم میشه
در مقالۀ پیشین به بحث اهمیت یافتن طراحی و بسته بندی مواد غذایی و دلیل آن پرداختیم و دانستیم که به لطف تکنولوژی و اتوماسیون صنعتی، امروزه طراحی و بسته بندی به شاخه ای استراتژیک در کسب و کار تبدیل شده است.
با توجه به اهمیت یافتن طراحی کالا، در این مقاله سعی داریم نگاهی به نکته های استراتژیک در طراحی و بسته بندی هرچه بهتر مواد غذایی بپردازیم تا طراح، با آگاهی بیشتر و ریسک کمتری در این مسیر گام نهد.
پیش از طراحی و بسته بندی، به این چهار پرسش اساسی پاسخ دهید:
1. کالای مورد نظر چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ (کالا)
2. مخاطب و مشتری هدف کالا چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟ (مخاطب)
3. فرآیند خرید کالا توسط مشتری، چگونه انجام می گیرد؟ (خرید)
4. کالا در چه شرایطی و چگونه مصرف می شود؟ (مصرف)
در ادامه هر پرسش را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم.1. کالای مورد نظر چیست و چه ویژگی هایی دارد؟این پرسشی است که از دو جنبه اهمیت دارد. جنبۀ نخست این است که با مشخص شدن چیستی کالا، طراح و گرافیست برداشت و تعریف مشخصی از کالا خواهند داشت و در نتیجه طراحی کالا، توجه بیشتری از مخاطب جلب می کند. از سویی دیگر، ویژگی ها و چیستی کالا، سبب می شود تا فرآیند بسته بندی، تناسب و سازگاری بیشتری با کالا داشته باشد. برای نمونه، در بسته بندی مواد غذایی لازم است تا فاکتورهایی هم چون ماندگاری، حمل و نقل کالا و نکته های بهداشتی در مصرف آن، مورد توجه قرار بگیرند.
2. مخاطب و مشتری کالا چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟
شناخت مشتری یکی از گام های راهبردی هر کسب و کاری است. شناخت مخاطب و ویژگی های او، به طراح کمک می کند تا طراحی و بسته بندی را متناسب با نیاز و شرایط مشتری پیاده سازی کند. برای نمونه، اگر کالایی برای مشتری سالمند طراحی می شود، باید لوگو و طراحی آن به اندازۀ کافی درشت و خوانا باشد تا مشتری بتواند به راحتی از فاصلۀ دور نیز آن را ببیند و با آن ارتباط برقرار کند. برای نمونه ای دیگر می توانیم به بسته بندی کالا برای کودکان اشاره کنیم. هرچه بسته بندی کالاهایی هم چون چیپس، لواشک، پفک و بستنی رنگارنگ و دارای تصویرهای فانتزی باشد، برای مخاطب و مشتری آن که کودکان هستند، جذاب تر خواهد بود.
3. خرید کالا توسط مشتری چگونه انجام می گیرد؟
مشتری کالا را در چه محلی و چگونه خریداری می کند. آیا مشتری کالا را در قفسۀ فروشگاه، پشت ویترین یا روی سایت خریداری می کند؟ اگر کالایی روی سایت عرضه می شود، بهتر است که طراحی جذاب و موثری داشته باشد. اگر در بوتیک به فروش می رود، باید چشم گیر باشد و بتواند در نگاه نخست مشتری را جذب کند و اگر در فروشگاه عرضه می شود، باید طراحی و البته بسته بندی آن به میزانی متمایز باشد که از دیگر کالاهای مشابه بیشتر مشتری جذب کند و بسته بندی آن حس خوبی را به مخاطب القا کند.
4. کالا در چه شرایطی و چگونه مصرف می شود؟
این مورد به ویژه درباره بسته بندی مواد غذایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای نمونه اگر قرار است غذایی در بیرون از خانه و در مسافرت مصرف شود، بهتر است تا بسته بندی راحت، کم حجم و سبک داشته باشد. هم چنین توجه به مقاومت بسته بندی در دماهای سرد و گرم، از دیگر فاکتورهای مهم و اثرگذاری است که به چگونگی مصرف کالا مربوط می شود.در این مقاله دریافتیم که تنها توجه کردن به طراحی و بسته بندی کالا کافی نیست و لازم است تا این توجه و هزینه، به صورت هوشمند و هدفمند و در مسیری درست قرار داده شود که البته بدون شناخت کافی نسبت به کالا، مشتری، خرید کالا و مصرف آن، ممکن نیست و البته این مورد در تماس کامل با بخش بازاریابی قرار دارد و هرچه ارتباط و تعامل دو بخش بازاریابی و طراحی و بسته بندی بیشتر باشد، روشن است که دستاورد بهتری در این زمینه پدید خواهد آمد.
برای دریافت فایل مقالۀ «لباس گرون تن محصولت کن وگرنه برات گرون تموم میشه»، بر لینک زیر کلیک کنید.
فایل مقالۀ «لباس گرون تن محصولت کن وگرنه برات گرون تموم میشه»
طرح آن است که خود ببوید، نه آن که طراح بگوید
تا پیش از این، طراحی و بسته بندی کالا، از کم ترین کاربرد و اهمیت برخوردار بود، به این صورت که بسته بندی تنها برای محافظت از کالا در مرحله های مختلف حمل و نقل و نگهداری استفاده می شد و نام و لوگو تنها برای کمک کردن به مشتری برای شناختن محتوای درون بسته به کار می رفت. به لطف پیشرفت تکنولوژِی طراحی و چاپ، امروز می بینیم که حتی کوچک ترین مادۀ غذایی مانند آدامس، نمک تک نفره، قند و چای کیسه ای هم مشکل پسند شدهاند و به هر طرح و رنگی تن نمی دهند.
کافیه نگاهی به سیر تکاملی بقالی ها بندازیم تا متوجه بشیم که چه طور طراحی تا این حد مهم و اثر گذار شد.
«از وقتی بقالی سوپر مارکت شد، برنج و چای و حبوبات هم لباس های قشنگ تری پوشیدند».
چه بخواهیم و چه نخواهیم، تکنولوژی به درون مرزهای سخت و محکم زندگی رسوخ پیدا می کند و چارچوب های پیش ساختۀ ما را در هم می شکند. صنعت مواد غذایی هم از این اصل جدا نیست. با پیشرفت تکنولوژی های اتوماسیون و البته کامپیوتر، دگرگونی های گسترده ای در چرخۀ تولید و پخش صنعت های غذایی ایجاد و زنجیرۀ تامین این صنعت دچار دگردیسی شد.
تا پیش از این، به بقالی می رفتیم و کالای مورد نظرمان را درخواست می کردیم و با پلاستیک و کیسه ای از برنج، چای، قند، شکر و دیگر ماده های غذایی به خانه بر می گشتیم. این در حالی است که امروز به سوپر مارکت، فروشگاه زنجیره ای و مال های بزرگ می رویم و پس از بررسی برندها، طرح ها و بسته بندی های مختلف، کالای مورد نظرمان را گزینش می کنیم و راهی منزل می شویم.
پس می توان این گونه یاد کرد که نقش طراح لوگو و بسته بندی کالا، هیچ از نقش بازاریاب و فروشنده کم ندارد و شاید مهم تر هم باشد.
«طراحی و بسته بندی، بدون واسطه و مستقیم با مشتری حرف می زند»
نکتۀ مهمی که دربارۀ طراحی و بسته بندی کالا وجود دارد، این است که طراحی و بسته بندی، خود زبان گویا و بیان گر داشته های خویش است.
در ابتدا طراح حرفش را به طرح و بسته بندی می زند و سپس این بسته بندی و طرح کالا است که برداشت خود از طراح را به مشتری منتقل می کند.
با وجود واقعیتی که بیان شد، بیشتر طراح ها هنوز به برداشت و درک خود از طراحی بسنده می کنند و نسبت به برداشت مخاطب و مشتری بی توجه یا ناآگاه هستند. نگارنده باور دارد اگر دریابیم که طراحی و بسته بندی کالا زیرنویس و تفسیر ندارد، آنگاه شاید وسواس و دقت بیشتری در طراحی و بسته بندی کالا دخالت دهیم.
طراح باید در تمام مرحله های طراحی، «مخاطب هدف» را کنار خود حاضر و ناظر بیابد و طراحی به گونه ای انجام دهد که پیام مورد نظرش بدون هیچ واسطه و کژتابی، به مخاطب و مشتری عرضه شود. هرچه طراح دید و شناخت عمیق و درستی نسبت به طراحی و پیامی که باید در آن اعمال شود داشته باشد، بهتر می تواند این پیام را به مخاطب برساند.
«برای مشتری طراحی کنید نه برای مدیر و سازمان»
با توجه به یاد شده های بالا، بهتر آن است که طراح و دیگر عامل های موثر در طراحی و بسته بندی کالا، کار خود را نه برای خوشایند مدیر و سازمان، که برای خوشایند و پسند مشتری و مخاطب کالا انجام دهند. اشتباه مهلک و بزرگی که بیشتر طراح ها (به الزام مدیر) مرتکب می شوند، این است که طرح و بسته بندی را با استفاده از دیدگاه مدیر انجام می دهند. روشن است که مشتری از همه جا بی خبر، برداشت و پیش فرض های متعددی که تولید کنندۀ کالا درون ذهن دارد را با خود ندارد و بر اساس تجربه و پیش فرض های خاص خود اقدام به گزینش و خرید می کند.
پس، برای مشتری طراحی کنید.
برای دریافت فایل مقالۀ «طرح آن است که خود ببوید نه آن که طراح بگوید»، بر روی لینک زیر کلیک کنید.
مطالعات اخیر نشان می دهد که تقریبا اکثر برنج های تولید شده که انواع زیادی داشته و متنوع نیز هستند، آزمایش شده و حاوی میزان نگران کننده ایی از آرسنیک می باشند. می توان گفت این خبر خوبی نیست علی الخصوص برای افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن هستند.
گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و... یافت می‌شود. افرادی که به علت ابتلا به بیماری سلیاک به گلوتن حساسیت دارند، مصرف برنج بیشتری نسبت به افراد عادی دارند زیرا برنج را جایگزین گندم می کنند.
برنج، یکی از مواد غذایی مهمی است که افراد در یک رژیم غذایی فاقد گلوتن مصرف می کنند، هر چند مصرف برنج دارای آرسنیک فقط افرادی را که از مصرف گلوتن اجتناب میکنند، محدود نمی کند. در واقع همه ما در معرض خطر مسمومیت آرسنیک هستیم. اگر چه محققان گفته اند که آرسنیک موجود در این برنج ها به اندازه ای نیست که جان کسی را به خطر بی اندازد، ولی مصرف آن در دراز مدت خطراتی را در پی دارد.
آرسنیک، یکی از عناصر طبیعی موجود در خاک، آب و هوا است، بنابراین حضورش در مواد غذایی جدید نیست. چیزی که مساله را نگران کننده می کند، این است که چه مقدار آرسنیک در برنج وجود دارد و از این طریق وارد بدن ما می شود. چون آرسنیک به سرطان مرتبط است و مطالعات نشان می دهد که می تواند موجب سرطان شود.
می توان این ماده را به دو نوع آلی و مدنی تقسیم کرد. نتایج تحقیقات نشان دهنده این است کهآرسنیک غیرآلی سرطان زا شناخته شده است. آرسنیک آلی میزان سم کمتری را در خود دارد، اما با این حال بی ضرر نیست.
برنج اولین ماده غذایی نیست که حاوی آرسنیک شناخته می شود. خیلی از مواد غذایی هستند که همچین مضراتی را به همراه دارند که دلیل عمده آن به استخراج معادن و پساب صنعتی می باشد.
طراحی بسته‌بندی‌ها امروزه نظر افراد بی‌شماری را به خود معطوف می‌نماید و طراحی بستهبندی را به یکی از مشاغل و عناصر سودآور تبدیل نموده است.
طراحی بستهبندی درواقع معرفی بهتر کالا، اطلاع‌رسانی و جلب مشتری به خرید کالا می‌باشد. ما طراحی بسته‌بندی‌هایی داریم که به‌عنوان یک فروشنده عمل می‌نماید زیرا بدون حتی یک فروشنده کالا می‌تواند خود را به‌خوبی به مخاطب خود عرضه نماید؛ و طراحی بستهبندی به‌عنوان اولین عنصر ارتباطی با مخاطب بازار هدف می‌تواند نقش مهمی در افزایش فروش برند سازی ایفا نماید.
ویژگی یک طراحی بستهبندی خوب:
طراحی بستهبندی خوب، شامل طراحی بستهبندی است که از محصول شما در طی حمل‌ونقل، انبارداری، قفسه مغازه و در منزل مشتریان مراقبت کند. طراحی بستهبندی از روش فراهم نمودن یک سیستم مناسب از محافظت در مقابل شکستگی، فاسدشدن، گم‌شدن وسایل اضافه، به ارزش محصول اضافه می‌نماید.
طراحی بسته، بازاریابی و تبلیغات:
در عصر حاضر که برای انتقال پیام‌های تبلیغاتی از رسانه‌های متعدد مانند کاتالوگ، پوستر، تبلیغات تلویزیونی، نمایشگاه و...استفاده می‌شود، طراحی بستهبندی هم یکی از آن‌ها می‌باشد. طراحی بستهبندی در این میان نقش ایجادکننده انگیزه برای خریدار، به‌ویژه محصولات جدید و ایجاد تمایز بین محصولات است.
بستهبندی با دارا بودن طراحی معنی‌دار و متناسب با نوع کالا، همراه با درج اطلاعات مکتوب، به‌صورت صریح، بی‌واسطه پیام تولیدکننده را به سمت خود جلب می‌نماید و اطلاعات و انگیزه لازم را به او می‌دهد. از این‌رو بستهبندی به فروشنده خاموش شهرت یافته است
از مهم‌ترین فواید و کارکردهای بستهبندی، اهمیت آن در جلب مخاطب و برانگیختن وی برای ترغیب به خرید است؛ که در این بین نقش طراحی مناسب، زیبا و خلاقانه بیش از همه در تأثیرگذاری روی مخاطب مهم جلوه می‌کند. امروزه به‌وفور مشاهده می‌کنیم کالاهایی که از طراحی خلاقانه و متناسب با محصول بهره می‌برند، در مقایسه با کالاهایی با همان کیفیت و حتی بالاتر، از شانس بیشتری برای فروش برخوردارند. تکنولوژی روز، طراحان خلاق، باتجربه و شناخت بازار همگی به کمک تولیدکنندگان آمده‌اند تا محصولی را روانه بازار کنند که بتوانند در اولین نگاه چشم‌ها را معطوف به خویش کند؛ و از مخاطبان عبوری یا تصادفی نیز یک خریدار به دست بیاورند.
رنگ و طرح: طراحی شامل طرح و نقش، رنگ، علائم روی بستهبندی، لوگو و تصاویر روی زمینه می‌شود. مهم‌ترین عامل در جلب‌توجه مخاطب و کشش وی برای خرید، طرح و رنگ به‌کاررفته بر روی محصولات است. به‌طور حتم بستهبندی شیک، جذاب و حرفه‌ای نزد مخاطب این تصور را ایجاد می‌کند که با یک تولیدکننده حرفه‌ای و یک محصول قابل‌اعتماد مواجه است. رنگ و طرح بستهبندی می‌تواند به‌تناسب محتوی بسته و خصوصیات کالا انتخاب شود یا با توجه به پیشینه ذهنی و نیازهای جامعه‌ی مخاطب بکار رود. هماهنگی رنگ‌ها و استفاده محدود یا متنوع از رنگ‌های مختلف، درگرو درک صحیح از بیان رنگ‌ها و ارتباط بین آن‌هاست؛ و درصورتی‌که مطابق نیاز کالا و مخاطبان آن صورت پذیرد در موفقیت یک بستهبندی بسیار مؤثر است. در طراحی بستهبندی یک محصول نمی‌توان و نباید از هر طرح و رنگی به‌دلخواه استفاده کرد. برای مثال بستهبندی محصولاتی مانند پودر شوینده نباید فاخر و بارنگ‌های آرام و سنگین طراحی شود؛ و یا هیچ‌وقت بستهبندی یک دستمال‌کاغذی نباید سیاه و چرک باشد درصورتی‌که می‌توان کالاهایی مانند کیف یا کمربند چرمی را در بسته‌ای سیاه‌رنگ روانه بازار کرد.
لوگو:
طراحی یک لوگو یا نشانه‌ی متناسب با محصول که در آن نکاتی چون سادگی و انسجام در اجزاء، بیان تصویر مناسب، متفاوت بودن و جذاب و گیرا بودن رعایت شده باشد، در موفقیت فروش محصول موردنظر و زیبایی بستهبندی آن تأثیر به سزایی دارد. طراحی این لوگو باید به‌گونه‌ای باشد که خصوصیات محصول بسته‌بندی‌شده را تا حد ممکن به‌وسیله تصویر یا نوشتار بیان کند و بیننده با دیدن آن بتواند ارتباط و هماهنگی بین محصول موردنظر، فضای کلی بسته و شکل لوگو را مشاهده کند.
تبلیغات برای فروش:
سازمان‌هایی که تاکنون بستهبندی را به‌عنوان یک رسانه جهت تبلیغات برای فروش در نظر نگرفته‌اند می‌توانند از فضا و سطح روی بستهبندی جهت تبلیغات برای فروش کالاهای دیگ نیز بهره برد. معدود مشتریانی هستند که دقیقاً همان چیزی را که بعد از ورود به فروشگاه قصدش را داشتند می‌خرند. تبلیغات برای فروش، امروزه 70% از تصمیم‌گیری خرید را معطوف به تصمیم در محل خرید نموده. در تبلیغات برای فروش، این موضوع که یک فروشنده باهوش با استفاده از رنگ و طرح، تبلیغات برای فروش را پیش می‌گیرد حتی اگر این مشتری برای خرید محصول نیامده باشد، اهمیت به سزایی دارد.