بر خلاف باور عموم نسبت به بسته بندی، تا کنون روند، نگرش، دیدگاه و حتی دانش و علم های مختلفی در این زمینه ایجاد شده و گسترش یافته است. به لحنی دیگر، بسته بندی نه تنها کاور و پوششی برای کالا، که شخصیتی برای آن، بازاریاب سازمان و البته اعتبار و ارزش کالا و سازمان خواهد بود. به همین دلیل، تاکنون روند های مختلفی متوجه این مهم بوده اند و هر یک بر شاخه، جنبه و گوشه ای از پدیده ی چند وجهی و ناهمگون بسته بندی، اثر گذاشته اند و هر یک اهمیت و ساختار خاص خود را دارد.
در مقاله ی پیش رو، نگارنده ابتدا به معرفی و سپس به تحلیل روند های مهم و اثرگذار بر صنعت بسته بندی می پردازد. پس اگر به دنبال آگاه شدن نسبت به روند های موجود در صنعت بسته بندی هستید، این مقاله را از دست ندهید. گذشته از این، اگر تولید کننده، طراح، فروشنده و یا هر شخص و سازمانی هستید که در زمینه ی بسته بندی و چاپ فعالیت دارد، این مقاله می تواند دستاورد های دانشی مفید و سازنده ای برای شما داشته باشد.
در حاشیه ی بسته بندی
گرچه همان گونه که یاد شد، مصرف کننده و عموم مشتری ها درک و دیدگاه جامع و البته درستی نسبت به بسته بندی ندارند، با این حال، اگر هم نظر و رویکردی در این باره در دست باشد، عمده ی دیدگاه ها به مسائل و موضوع هایی هم چون حفاظت از محیط زیست، تمیز بودن، مقاوم بودن و دیگر چالش های مشابه محدود می شود و همین نشان می دهد که تا چه میزان شناخت مصرف کننده نسبت به بسته بندی و چالش های آن، محدود است. با این همه، بسته بندی در این چارچوب تنگ و محدود جای نمی گیرد و دامنه ی تحلیل آن، به محور های زیادی منتهی می گردد. برای نمونه، نوآوری یکی از همین چالش های مهم بسته بندی است که متاسفانه توجه چندانی به آن نمی شود که البته خود حکایتی طولانی دارد. در ادامه هر یک از این روند ها را بررسی می کنیم.
نوآوری
نوآوری از جمله چالش، دغدغه و روند های داغ و همیشگی در بحث بسته بندی و چاپ بوده اند. همواره سازمان ها، کارخانه ها و دیگر تولید کننده ها و تامین کننده ها کوشیده اند تا با استفاده از طرح های جدید، کاربری های نوین و متنوع، در بسته بندی های خود نوآوری ایجاد کنند و از این راه ارزش افزوده ای برای بسته بندی و طرح های خود ایجاد کنند.
میل به بقا و دوام، همواره یکی از پیش ران های مهم و تعیین کننده در بشر بوده است که البته به صنعت بسته بندی نیز سرایت کرده است. تامین کننده، تولید کننده و سازنده ها، همواره در تلاش بوده اند تا با استفاده از شیمی مواد، علم ماده و دیگر دانش های مربوطه،
با وجود همه ی جنگ ها، سختی ها، آلودگی ها و دیگر چالش های محیطی و زیستی، بشر همواره میل به حفظ و نگه داری از محیط زندگی و زیست بومش را در کنش های مختلف و به گونه های گوناگون، نشان داده است. بازیافت نیز یکی از نمود های این میل مهم بشر است که از ابتدای پیدایش و گسترش صنعت بسته بندی، همواره مورد توجه بشر بوده است.
مینیمالیسم از دیگر روند و دغدغه های مهم در صنعت بسته بندی است. در این رویکرد سازمان ها می کوشند تا با استفاده از تکنیک های جدید، طرح های نوآورانه و ابتکار های صنعتی، بسته بندی های خود را هر روز کوچک تر و مناسب تر می سازند و سعی می کنند فضای کم تری را در کارخانه، قفسه و خانه اشغال کنند.
با این حال، هنوز (و تا همیشه)، تکنولوژی و دانش بشر، حرکت رو به جلوی خود را ادامه می دهد و آن چه امروز به عنوان پیشرفت از آن یاد می کنیم، به موزه ی فردا می پیوندند و رویای فردا، به واقعیت.
برای دانلود فایل مقاله ی «روند های ماندگار صنعت بسته بندی»، بر لینک زیر کلیک کنید.
زمانی بسته بندی تنها برای نگه داری و حمل و نقل کالا به کار می رفت و تنها بخشی از جزئیات و اطلاعات ضروری (قیمت و تاریخ انقضا)، بر روی آن درج می شدند. به مرور زمان و با گسترش دانش مارکتینگ و البته فناوری، بسته بندی ها خود نقشی مجزا و حیاتی در بازاریابی و به فروش رفتن کالا یافتند. همین عامل سبب پیدایش و گسترش شرکت هایی شد که امروزه به نام شرکت های چاپ و بسته بندی می شناسیم. طراح ها، گرافیست ها، هنرمند ها و دیگر افراد مربوطه، همه پیوسته در تلاش هستند تا با به کارگیری دانش روز، متد های نوین و ایجاد تمایز و البته جذابیت به بسته بندی، امتیاز کالا و در نتیجه فروش سازمان را افزایش دهند.
همان گونه که پیش از این یاد شد، امروزه بسته بندی به عنوان آخرین بازاریاب و زبان گویای کالا به شمار می رود. به همین دلیل نگارنده بر آن شد تا در این مقاله به نکته های «کاربردی» در طراحی بسته بندی مناسب بپردازد.
بسته بندی قابل استفاده باشد
هنگام طراحی و ایده پردازی برای بسته بندی، پیوسته به این موضوع فکر کنید که چگونه می توانید بسته بندی کالا را قابل استفاده کنید. به این معنا که بسته بندی (جدا از کالا)، خود کاربرد و استفاده داشته باشد و مصرف کننده بتواند حتی پس از مصرف کالا، از بسته بندی آن نیز بهره ببرد. این جمله ی نگارنده را فراموش نکنید : امروزه بسته بندی، یکی از عامل و راه های مهم برای ایجاد ارزش افزوده در کالا به شمار می رود.
برای نمونه، یکی از شرکت های تولید آدامس در آمریکا، آدامس ها را داخل توپ بازی قرار داد. روشن است که بچه ها و کودکان، هر بار با دیدن توپ بازی و آدامسی که درون آن قرار دارد، برای خریدن آن وسوسه می شوند. در واقع کودک این طور تصور می کند که با خرید توپ، جایزه ای به نام آدامس نیز به او تعلق می گیرد.
رویداد ها را فراموش نکنید
رویداد و روند های روز، از جمله ی مهم ترین عامل و البته محرک ها برای ترغیب خریدار ها به خرید هستند. بهره گیری از رویداد ها و مناسبت ها، با توجه کردن به مسئله و روند های روز، کالا و بسته بندی را در کانون توجه و تمرکز مشتری قرار می دهد و میل او را برای خرید، بیشتر می کند. برای نمونه، تصور کنید که شرکت شما در زمینه ی چاپ و تولید دستمال کاغذی فعالیت دارد و بازی های جام جهانی فوتبال، در جریان است. یک طراح هوشمند، می تواند از این فرصت بهره بگیرد و جعبه های دستمال کاغذی را با طرح و بسته بندی های فوتبالی به بازار عرضه کند. رویداد ها، مناسبت ها، روند ها و هر آن چه که موضوع بحث جامعه و مردم است، می تواند در طراحی و بسته بندی کالا اثر گذار و البته ضامن افزایش فروش کالا باشد.
با این که سال هاست از نوآوری و خلاقیت سخن گفته می شود، اما نگارنده باور دارد که هنوز آن گونه که باید، به این موضوع پرداخته نشده است و عمده ی تولید کننده ها، چندان درک درستی از آن ندارند.
آن چه در نوآوری مهم است، شکستن مرز و چارچوب است. با این حال، این چارچوب شکنی، نباید به گونه ای باشد که به استاندارد های صنعت و بازار آسیب وارد کند یا آن ها را به پرسش بکشد. گرچه ممکن است برخی نوآوری های این چنینی در بلند مدت پذیرفته شوند، ولی در مرحله ی نخست، جامعه آن ها را پس می زند که اگر سازمان سازمان کوچکی باشد، در همان گام نخست نوآوری متلاشی خواهد شد.
منظور از استاندارد چیست؟
کفش در جعبه های کاغذی فروخته می شود. گل به صورت شاخه ای یا دسته ای خریداری می شود. قهوه و نوشیدنی، در لیوان و ظرف های مشابه مصرف می شوند. مورد های یاد شده، همه جزو استاندارد های هر صنعت و مارکت هستند. پس سعی نکنید این استاندارد های اساسی را به چالش بکشید.
برای دانلود فایل مقاله ی «طراحی و تولید بسته بندی کاربردی»، بر لینک زیر کلیک کنید.
نیازی به گفت و گو ندارد که امروزه، بسته بندی به رکن مهم و بخش اساسی تولید و ارائه ی کالا تبدیل شده است و دیگر نمی توانیم آن را از مرحله های مختلف تولید و عرضه ی کالا جدا بپنداریم.
امروز می دانیم و می بینیم که بسته بندی خود به صنعتی مجزا تبدیل شده و در کنار دیگر صنعت ها جای گرفته است. بسته بندی با کاغذ، بسته بندی نایلون و نایلکس، بسته بندی با پارچه، بسته بندی با پلاستیک، بسته بندی با مواد فلزی، آلومینیومی و چوبی، بسته بندی با کاغذ های کرافت، بسته بندی با سلفون و بیش از ده ها مورد دیگر، از جمله گونه های مختلف بسته بندی هستند که هر یک زمینه های توسعه و گسترش بی شماری را پیش روی بازاریاب، تولید کننده، طراح و البته در نهایت مصرف کننده قرار می دهند.
از میان مورد های یاد شده در بخش بالا، بسته بندی با نایلون و نایلکس و بسته بندی با کاغذ کرافت، از جمله نمونه هایی هستند که به ظاهر تا کنون بیش از دیگر نمونه ها توجه و تمرکز تولید کننده و مشتری ها را به خود جلب کرده اند.
به همین دلیل، نگارنده بر آن شد تا به واسطه ی یادداشت پیش رو، به تحلیل، بررسی و هم سنجی دو مورد از بسته بندی های یاد شده، یعنی بسته بندی کرافت و بسته بندی نایلون و نایلکس بپردازد.
مزیت های نایلون و نایلکس چیست؟
نایلون و نایلکس ارزان هستند و این مهم ترین و البته وسوسه برانگیز ترین خاصیت و ویژگی این دو گونه ی بسته بندی است. ارزان بودن تولید، فرآوری، ساخت و استفاده در بسته بندی، از جمله عامل هایی هستند که سبب شده اند تا نایلون و نایلکس بیش از کاغذ کرافت برای بسته بندی و استفاده مورد توجه قرار بگیرند.
کشور ما ایران از منبع های نفتی برخوردار است و همین عامل موجب می شود تا منبع و ماده های اولیه ی مورد نیاز بیشتری برای تولید نایلون و نایلکس نسبت به کاغذ به خصوص کاغذ کرافت در اختیار داشته باشیم.
حال به بررسی عامل های یاد شده درباره ی کاغذ و کاغذ کرافت می پردازیم.
کاغذ کرافت نسبت به نایلون و نایلکس، ماده و روش بسته بندی گران قیمتی به شمار می رود.
کاغذ کرافت از ماده های اولیه به نام خمیر کرافت یا پالپ پدید می آید که همین ماده نیز از چوب تولید و ایجاد می شود. با ارزیابی و برآورد سر انگشتی می توانیم به این مهم دست یابیم که درخت، منبع و عامل مهمی برای تولید و فرآوری کاغذ کرافت به شمار می رود. همین سبب شده تا تولید کاغذ کرافت نسبت به نایلون و نایلکس، گران تر باشد.
از سویی دیگر، کشور ما در شرایطی به سر می برد که از نظر منبع اولیه برای تولید کاغذ کرافت، با محدودیت مواجه است و همین مزید بر علت خواهد بود که چرا این گونه بسته بندی در ایران توفیقی نیافته است.
کاربرد و استفاده از نایلون و نایلکس و کاغذ کرافت
در کاربرد هم عامل و دلیل های مهم و البته گوناگونی هستند که نشان می دهند چرا نایلون و نایلکس بیش از کاغذ کرافت مورد استقبال و مصرف مردم قرار می گیرد.
ماندگاری، دوام، نفوذ ناپذیری نسبت به رطوبت و سهولت حمل و نقل، از جمله عامل های حیاتی و تعیین کننده هستند که مصرف کننده را به سمت استفاده از نایلون و نایلکس سوق می دهند و این در حالی است که کاغذ کرافت نسبت به نم، رطوبت، پارگی و حمل و نقل، مقاومت و ماندگاری اندکی از خود نشان می دهد و گزینه ی خوبی برای حمل و نقل های طولانی مدت و پر خطر، به شمار نمی رود.
بر خلاف نایلون و نایلکس که بیشتر بر مصرف کننده تمرکز دارند، استفاده از کاغذ کرافت، امتیاز هایی را برای جامعه به همراه دارد که در مقاله ی بعدی به آن خواهیم پرداخت.
برای دانلود فایل مقاله ی «بسته بندی با نایلون و نایلکس بهتر است یا بسته بندی با کاغذ کرافت؟»، بر لینک زیر کلیک کنید.
فایل مقاله ی «بسته بندی با نایلون و نایلکس بهتر است یا بسته بندی با کاغذ کرافت؟»
هر خریدی با نیازی آغاز می شود و با پرسش و جست و جو ادامه می یابد. طراحی، چاپ و خرید کاغذ کرافت هم از نمونه ی خرید هایی است که با نیازی آغاز می شود و سپس مشتری به جست و جو، پرسش و تحلیل و بررسی برای دست یافتن به کالای مطلوب خود می پردازد. ابتدا به بازار سر می زند، سپس نمونه های متعدد و گوناگون از کالای مورد نظر خود، در این خصوص کاغذ کرافت، را بررسی می کند و پس از تحلیل و ارزیابی تامین کننده و فروشنده های مختلف، به تصمیم گیری در خصوص خرید کالا می پردازد.
در این مقاله سعی داریم تا با نگریستن به و مرور کردن مطلب های یاد شده با محوریت کاغذ کرافت، مشتری و مصرف کننده های کاغذ کرافت را در داشتن تجربه ای بهتر نسبت به خرید و استفاده از این سازه ی چاپی، یاری دهیم. پس اگر قصد خریدن کاغذ کرافت دارید، این مقاله می تواند شما را در دست یافتن به هدف تان یاری دهد.
پیش از خرید (درک نیاز)
پیش از خرید کاغذ کرافت، لازم است هدف خود از خرید کاغذ کرافت را مشخص کنید؟
اشتباه نکنید. نگارنده می داند که هیچ شخصی بدون داشتن نیاز مشخص اقدام به خرید نمی کند. در این خصوص منظور این است که چه ویژگی هایی از کاغذ کرافت مورد نظر شماست. همان گونه که در مقاله ی پیشین یاد کردیم، هم چون هر کالایی، کاغذ های کرافت نیز انواع، گونه و نمونه های متعدد و مختلف، با ویژگی های بسیار و نا هم گون دارند که همین سبب می شود تا هر یک برای کاربردی خاص مورد استفاده قرار بگیرد. پس هرچه نسبت به هدف خود از خرید کاغذ کرافت و ویژگی هایی که از کاغذ کرافت انتظار دارید (میزان مقاومت کاغذ کرافت در برابر پارگی، ضخامت کاغذ کرافت، وزن کاغذ کرافت، گرماژ کاغذ کرافت، رنگ کاغذ کرافت و ویژگی هایی از این دست) آگاه باشید، نه تنها خود خرید و تجربه ای بهتر خواهید داشت، که فروشنده را نیز در برآورده ساختن نیاز خود و تامین کاغذ کرافت مورد نظر شما، یاری خواهید داد.
چگونه می توانیم به ویژگی های مورد نظر برای خرید کاغذ کرافت پی ببریم؟
پرسش های زیر می توانند به شما کمک کنند تا به انتظار و توقع خود از کاغذ کرافت پی ببرید:
ضخامت کاغذ کرافت چه میزان باشد؟ همان گونه که در مقاله های پیشین از نگارنده به یاد داریم، کاغذ های کرافت در ضخامت های مختلف تولید، چاپ و عرضه می شوند که البته بسته به کاربرد مورد نظر شما، این ضخامت می تواند متفاوت باشد. برای نمونه اگر برای بسته بندی گل و گلدان و چیز هایی از این دست به کاغذ کرافت نیاز دارید، یک کاغذ کرافت با ضخامت معمولی و حتی نازک می تواند پاسخ گوی نیاز شما باشد.
شاید قصد دارید تا برای بسته بندی و حمل فرآورده های گوشتی هم چون ماهی از کاغذ کرافت استفاده کنید. در این خصوص بهتر است کاغذ کرافت از ضخامت کافی برخوردار و در برابر نفوذ نم و رطوبت به بیرون از کاغذ، مقاوم باشد. تصور کنید که ماهی را در کاغذ کرافتی نازک که البته در برابر رطوبت نیز مقاوم نیست قرار می دهید، هنوز مصرف کننده و خریدار بینوا به خانه نرسیده که متوجه می شود نم و خون و رطوبت ماهی، دست، صندلی ماشین یا حتی لباسش را فرا گرفته است و همین سبب می شود تا تجربه ی ناخوشایندی نسبت به فروشنده پیدا کند که البته تجربه و مراجعه های بعدی او برای خرید را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
برای دانلود فایل مقاله ی «نکته هایی که باید پیش از طراحی، چاپ و خرید کاغذ کرافت بدانیم (1)»، بر لینک زیر کلیک کنید.
فایل مقاله ی «نکته هایی که باید پیش از طراحی، چاپ و خرید کاغذ کرافت بدانیم (1)»
در مقاله ی پیشین به معرفی بسته بندی سبز پرداختیم و دانستیم که با این روش، میزان انرژی کم تری برای تولید و چاپ بسته بندی صرف می شود، هم چنین ماده های اولیه ی قابل بازیافت و دوست محیط زیست در بسته بندی به کار می روند و در نهایت آلودگی، تخریب و آسیب کم تری متوجه اکوسیستم و زندگی انسان و دیگر موجود های زنده می شود.
افزون بر مورد های یاد شده، در بسته بندی سبز ماده های اولیه ی کم تری به کار می رود و برای فرآیند بسته بندی و انتقال آن، از انرژی های تجدید پذیر هم چون سوخت های زیستی، باد، و انرژی خورشیدی استفاده می شود.
در این مقاله به جزئیات این گونه ی نوین بسته بندی می پردازیم.
راه کار های رایج در بسته بندی سبز
بسته بندی با استفاده از مواد تجدید پذیر: پی.ال.ای نشاسته ای (اسید لاکتیک)، از جمله منبع های تجدید پذیری است که از آن برای بسته بندی سبز استفاده می شود. پی.ال.ای از نیشکر، سیب زمینی، ذرت و دیگر مواد نشاسته ای به کار می رود.
بسته بندی با استفاده از مواد افزودنی: در کل دو گونه ی افزودنی برای بسته بندی وجود دارند که آن را ماندگار و تجدید پذیر می کند. افزودنی اوکسو (OXO) و افزودنی بایو (BIO)، دو نمونه ی یاد شده هستند.
بهینه سازی بسته بندی: بهینه سازی بسته بندی بر کاهش مصرف مواد و افزایش ماندگاری بسته بندی دلالت دارد. در کل می توان گفت که این مورد بر افزایش راندمان بسته بندی متمرکز است.
مواد قابل بازیافت: همان گونه که از نام آن مشخص است، این مورد بر امکان بازیافت بسته بندی و مواد به کار رفته در آن دلالت دارد و رکن اصلی بسته بندی سبز به شمار می رود.
همان گونه که در مقاله ی پیشین یاد شد، انگیزه و چرایی پیدایش بسته بندی و بازاریابی سبز، بر محور نگه داری و حفاظت از اکوسیستم و گونه ی بشری استوار است. به همین دلیل، هر آنچه که بقای این دو مورد را به پرسش بکشد، در بسته بندی سبز جایی ندارد. سوخت های فسیلی نمونه ی شناخته شده و بارزی از این دست هستند که جدا از تولید پر هزینه و کم بهره ای که دارند، در نهایت سوخته می شوند یا در میان اقیانوس و زمین های سبز سکنا گزیده و سبب تخریب تدریجی اکوسیستم می شوند. مورد های زیر نمونه هایی از موادی هستند که در بسته بندی سبز به کار نمی روند:
بسته بندی سبز روش های مختلفی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
سعی کنید در بسته بندی های کاغذی، هیچ فضای خالی و بی استفاده ای وجود نداشته باشد.
در پایان لازم است یادآور شویم که بازاریابی سبز و به دنبال آن بسته بندی سبز، در ابتدای مسیر رشد خود قرار دارد و هنوز راهی طولانی برای دست یافتن به کمال آن در پیش است. گرچه نگارنده باور دارد که هرچه آگاهی مصرف کننده ها نسبت به این شاخه ی دانشی جدید بیشتر شود، تمایل و انگیزه ی بیشتری در آن ها ایجاد می شود که خود محرک موثری برای گسترش این فیلد نوپدید خواهد بود.
برای دانلود فایل مقاله ی «بسته بندی سبز چیست و چه جایگاهی در بازاریابی دارد؟ (2)»، بر لینک زیر کلیک کنید.
فایل مقاله ی «بسته بندی سبز چیست و چه جایگاهی در بازاریابی دارد؟ (2)»